Ενα από τα πιο μαγευτικά complications της υψηλής ωρολογοποιίας είναι οι φάσεις της Σελήνης, ένα ταξίδι μέχρι το φεγγάρι, μέσω του καρπού μας.Στο τεύχος 19, τον περασμένο Μάιο, ασχοληθήκαμε με τα ρολόγια που διαθέτουν ένδειξη διηνεκούς ημερολογίου. Αν είχατε προσέξει το μάθημά σας, θα θυμάστε ότι το Perpetual Calendar είναι ένα αρκετά πολύπλοκο complication που λατρεύουν να κατασκευάζουν οι υψηλές ωρολογοποιίες και το οποίο υπολογίζει την ακριβή ημερομηνία και χρονολογία, ακόμη και για τα δίσεκτα έτη, με μία μόνο ρύθμιση κάθε εκατό χρόνια. Οι πιο προσεκτικοί θα είχατε παρατηρήσει στα ρολόγια που σας παρουσιάσαμε τότε πως, παρέα με το διηνεκές ημερολόγιο, συνήθως εμφανιζόταν και μια ένδειξη φάσεων Σελήνης. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότερες ωρολογοποιίες θεωρούν αναπόσπαστα αυτά τα δύο, ωστόσο πρόκειται για διαφορετικά complications και η χρησιμοποίησή τους στο ίδιο ρολόι σημαίνει αρκετές προκλήσεις για τον ωρολογοποιό.
Τα ρολόγια που υπολογίζουν τις φάσεις της Σελήνης χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Τα πιο απλά και πιο συνηθισμένα είναι εκείνα που δείχνουν μια πανσέληνο κάθε 29,5 ημέρες. Τα πιο σύνθετα υπολογίζουν πλήρως τον σεληνιακό μήνα, κάθε 29 ημέρες, 12 ώρες, 44 λεπτά και 2,8 δευτερόλεπτα. Αυτά θα χρειαστούν μόλις μία ρύθμιση κάθε 122 χρόνια, ενώ τα πιο απλά περίπου κάθε 2 χρόνια και επτάμισι μήνες. Και οι δύο μηχανισμοί, ο απλός και ο σύνθετος, λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο. Πίσω από το καντράν κρύβεται ένας λεπτός δίσκος με ζωγραφισμένα ή χαραγμένα δύο γεμάτα φεγγάρια. Ενα άνοιγμα, σαν πέταγμα πουλιού, στο καντράν αφήνει να φαίνεται ένα μικρό κομμάτι του ενός από τα δύο φεγγάρια κάθε φορά. Μόνο όταν το φεγγάρι βρίσκεται ακριβώς στη μέση του ανοίγματος, φαίνεται ολόκληρο – και, φυσικά, σημαίνει την πανσέληνο. Στους απλούς μηχανισμούς ο δίσκος με τα φεγγάρια διαθέτει 59 δοντάκια και περιστρέφεται μία φορά κάθε 24 ώρες. Στους πιο σύνθετους, τα δοντάκια είναι 135.
Ulysse Nardin MoonstruckΓράφαμε πιο πριν για τους απλούς και τους πιο σύνθετους μηχανισμούς υπολογισμού των φάσεων της Σελήνης. Η Ulysse Nardin αποφάσισε να φτιάξει και μια τρίτη κατηγορία μηχανισμών, όπου θα χωράει μόνο αυτή! Στο Moonstruck η πρώτη φορά που η ένδειξη των φάσεων της Σελήνης θα είναι ένα καινούργιο φεγγάρι αντί για μια πανσέληνο -ή το αντίθετο- θα έλθει μετά από 100.000 χρόνια. Ή, μάλλον ποτέ, γιατί μπορεί η εταιρεία να έχει φτιάξει ένα τέτοιο θαύμα από απόψεως complication, αλλά τη φυσική φθορά των υλικών δεν μπορεί κανένα θαύμα να την περιορίσει και μετά από 100.000 χρόνια, το πιο λογικό είναι το ρολόι σας να μην υπάρχει καν… Αυτό που κάνει το Moonstruck, μέσω των δύο -και όχι ενός- περιστρεφόμενων δίσκων του, είναι μια προσομοίωση της κίνησης της Σελήνης γύρω από τη Γη αλλά και της κίνησης της Γης γύρω από τον άξονά της – άρα τη φαινομενική περιστροφή του Ηλιου γύρω από τη Γη κάθε μέρα. Με αυτό τον τρόπο ο δεύτερος δίσκος επιτρέπει την ένδειξη της φάσης Σελήνης σε οποιοδήποτε μέρος της Γης επιθυμείτε – στο κέντρο του καντράν υπάρχει ο παγκόσμιος χάρτης, για να βλέπετε πού έχει μεσημέρι ανά πάσα στιγμή. Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο του ρολογιού είναι ότι για συγκεκριμένες θάλασσες μπορεί να υπολογίζει και τις τάσεις της παλίρροιας ή της άμπωτης, όταν αυτές εξαρτώνται από
τη Σελήνη.
Piaget Emperador CoussinΜε το χαρακτηριστικό του σχήμα, που δεν είναι ούτε στρογγυλό ούτε τετράγωνο, το Εmperador είναι από τα πιο αγαπημένα κομμάτια της σειράς Black Tie της Piaget. Στο συγκεκριμένο ρολόι, πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει το παράθυρο με τις φάσεις της Σελήνης στο 6. Εκεί, δεν αποκαλύπτεται σιγά-σιγά ένα ζωγραφισμένο φεγγάρι επάνω στο δίσκο, αλλά αντιθέτως ένας άλλος δίσκος καλύπτει σταδιακά ένα σταθερό και εγχαραγμένο, έτσι ώστε να θυμίζει τους κρατήρες της Σελήνης καντράν, δίνοντας ένα, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Η κάσα του ρολογιού είναι από λευκό χρυσό και έχει διάμετρο 46,5 χιλιοστά. Ο μηχανισμός του είναι ο αυτόματος 860P, ο διάδοχος του αρκετά επιτυχημένου 850Ρ, που για πολλά χρόνια κινούσε τα πιο κλασικά μοντέλα της ελβετικής εταιρείας.
Vacheron Constantin Malte Moon Phase & Power ReserveTα περισσότερα από τα ρολόγια της εξαιρετικής σειράς Malte της ιστορικής ελβετικής ωρολογοποιίας έχουν το σχήμα tonneau (βαρελιού). Λίγα μόνο είναι στρογγυλά. Σε Tonneau έρχεται και το πρόσφατο Malte Moon Phase & Power Reserve σε ροζ χρυσό 18 καρατίων και διαστάσεις 39×49 χιλιοστά. Κινείται από τον κουρδιζόμενο μηχανισμό 1410AS που διαθέτει power reserve 40 ωρών και προσφέρει τις ακόλουθες ενδείξεις: δευτερόλεπτα στο 6, φάσεις Σελήνης στο 8 και power reserve στο 10. Ξεχωρίζει για τον λιτό σχεδιασμό του καντράν του, που είναι guilloché και φέρει υπέροχα, χρυσά στοιχεία στις ενδείξεις των ωρών.
Perrelet Phase de LuneΜε έναν σύνθετο μηχανισμό που δεν θα χρειαστεί ρύθμιση για 122 χρόνια, το Phase de Lune της Perrelet κάνει αυτό ακριβώς που υπονοεί το όνομά του. Υπολογίζει στο διηνεκές τις φάσεις της Σελήνης. Κινείται από τον inhouse αυτόματο μηχανισμό P-211, ο οποίος, εκτός από την ένδειξη του φεγγαριού, δίνει και ημερομηνία μέσω ενός δείκτη που κινείται όπως εκείνοι της ώρας και δείχνει τις ενδείξεις των ημερών στο περίγραμμα του καντράν. Διαθέτει power reserve 40 ωρών και έρχεται σε έξι διαφορετικές εκδοχές, μία με μπρασελέ και πέντε με δερμάτινο λουράκι, σε διάφορα χρώματα. Η κάσα του είναι από ανοξείδωτο ατσάλι.
IWC Vintage Collection Portofino Hand-WoundΕνα από τα πιο όμορφα ρολόγια που έχει σχεδιάσει η σημαντική ελβετική εταιρεία και αναμφισβήτητα το πιο κομψό της σειράς Vintage Collection, χάρη στους λεπτούς λατινικούς αριθμούς και στα δύο πολύ διακριτικά καντράν στο 12 για τις φάσεις της Σελήνης και στο 6 για τα δευτερόλεπτα. Πρόκειται για την αναβίωση ενός ιστορικού μοντέλου που πρωτοσχεδιάστηκε πριν από 25 χρόνια. Με μεγαλύτερη κάσα, φυσικά. Το σύγχρονο Portofino Hand-Wound έχει μια χορταστική διάμετρο 46 χιλιοστών από ανοξείδωτο ατσάλι ή πλατίνα. Κινείται από τον κουρδιζόμενο μηχανισμό 98800 που διαθέτει power reserve 46 ωρών.
(Δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο περιοδικό GK, τον Ιανουάριο του 2010)http://gentlemensguide.gr/2010/01/11/%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7-%CE%B3%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7/