...
Μια απορία που έχω. Όντως τα ρολόγια αυτά κατασκευαστήκαν για να αντέξουν τέτοιες συνθήκες; Ή μήπως απλά η φύση της κατασκευής τους τα κάνει έτσι και αλλιώς πανίσχυρα. Σκέφτομαι πως η κάσα των ρολογιών σε κλίμακα προσαυξημένη x100.000 θα ήταν έτσι και αλλιώς πιο ισχυρή από χρηματοκιβώτιο, το αδύνατο σημείο ίσως να είναι η τρύπα από όπου περνάει ο άξονας της κορώνας;
Για πέτε όσοι ξέρετε!
Για να πάρεις μια ιδέα από τις "συνθήκες" στο έξω διάστημα:
Τα φορτία σε ένα ρολόι είναι κυρίως
θερμικής φύσεως. Το ρολόι έχει να αντιμετωπίσει εναλλαγές στη θερμοκρασία της τάξεως των 270ºC ! (από τους +120ºC όταν το χτυπάει ο ήλιος, μέχρι και τους -150ºC στη "σκιά"). Οι τιμές είναι κατά προσέγγιση και οφείλονται στην έλλειψη ατμόσφαιρας. Μέταλλα και γρανάζια συστέλλονται-διαστέλλονται, αλλά πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν με ακρίβεια. Και το λιπαντικό αλλοιώνεται επίσης.
Αυτός είναι και ο λόγος που τα quartz ρολόγια είναι ακατάλληλα (προς το παρόν) για το διάστημα: Η μπαταρία τους δεν αντέχει τις extreme θερμοκρασίες.
Από
μηχανικά φορτία, είναι κυρίως οι κραδασμοί και τα "G" κατά την εκτόξευση και την επανείσοδο. Μέγιστες τιμές: 6-7 G.
Ένα άλλο θεματάκι είναι το εξής: Οι αστροναύτες, λίγο πριν από την έξοδό τους στο κενό, αποσυμπιέζουν το θάλαμο. Εκεί το ρολόι έχει να αντιμετωπίσει άμεση αποσυμπίεση και αλλαγή θερμοκρασίας. Το τζαμάκι (που είναι σχεδιασμένο να πιέζεται πάνω στο ρολόι), ξαφνικά συστέλλεται και ταυτόχρονα δέχεται αντίθετες δυνάμεις λόγω της πίεσης που παραμένει εσωτερικά, με αποτέλεσμα να βγαίνει από τη θέση του (pop out). Εδώ, το plexi τζαμάκι υπερτερεί του κρυστάλλου, λόγω της ελαστικότητάς του.
Αυτά σε γενικές γραμμές. Δε θα έλεγα πως οι συνθήκες είναι και τόσο extreme, με εξαίρεση φυσικά τις θερμοκρασίες. Τα σχετικά τεστ που έκανε η NASA ήταν σίγουρα πιο ακραία (λογικό).
Όσον αφορά το ερώτημά σου, όχι. Τα Ω που χρησιμοποίησαν οι Αμερικανοί Αστροναύτες στη δεκαετία του '60-'70 ήταν κανονικά κομμάτια εμπορίου. Αυτό είναι ακριβώς που δίνει και αξία σε αυτό το εξαιρετικό ρολόι, το Ω Speedmaster Rrofessional.
Υπήρξαν ρολόγια που σχεδιάστηκαν με βάση τις ανάγκες των διαστημικών πληρωμάτων, κυρίως από την Ω, όπως τα Χ-33, Ζ-33 κλπ. Ήταν quartz, με πολλαπλές λειτουργίες χρονομέτρησης και πολύ δυνατό alarm που το πετύχαιναν με ειδικό αντηχείο, αφορούσαν όμως στη χρηση
μέσα στο διαστημόπλοιο (ή το Space-Shuttle, τον ISS κλπ.) Να αναφέρω εδώ και τη συνεργασία της Fortis με το Ρωσικό Διαστημικό Πρόγραμμα.
Απ' όσο γνωρίζω, τα ρολόγια που εξελίχθηκαν και κατασκευάστηκαν αποκλειστικά για χρήση "εκεί έξω" είναι 2:
1. Το
FIYTA "Spacemaster" που χρησιμοποιούν οι Κινέζοι "Ταϊκοναύτες" (δεν ξέρω αν είναι δόκιμος ο όρος...). Είναι μηχανικός χρονογράφος, κουρδιστός και φορέθηκε από τον Zhai Zhigang στις 29 Σεπτεμβρίου 2008, στον πρώτο Κινέζικο διαστημικό "περίπατο".
Αριστερά η πολιτική έκδοση και δεξιά η original, με sterile dial και τo παράθυρο pm/am στο "3". Κόστιζε περίπου 2000 $ το 2008, σήμερα παίζει κάπου στα 8000.
2. Το
SEIKO Spacewalk. Εξωτικά μέταλλα, μηχανή SpringDrive και σχεδιασμός "άντε γεια"... Το ρολόι - Διαστημόπλοιο:
Η Seiko κατάφερε να το βγάλει στο διάστημα μέσω του πολυεκατομμυριούχου ιδιώτη και γιού αστροναύτη Richard Garriott και να το τεστάρει στον ISS (International Space Station). Τελικά το ρολόι φορέθηκε από το Ρώσο Κοσμοναύτη Yury Lonchakov και λειτούργησε άψογα σε EVA διάρκειας 11+ ωρών, το Δεκέμβριο του 2008.
Κατασκευάστηκαν μόνο 100 κομμάτια και η τιμή του (αν το βρείτε...) είναι ~30.000 $. -Θ.
